Chưa hoàn thành công tác bồi thường
Theo thông báo kết luận, năm 2017 và 2018, chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Thống Nhất (Công ty Thống Nhất) chưa báo cáo UBND tỉnh Đồng Nai và Tổng cục Quản lý đất đai về diện tích đất chưa cho thuê, cho thuê lại trong KCN Bàu Xéo.
Công ty Thống Nhất chưa chuyển đủ số tiền bồi thường, hỗ trợ và tái định cư với hơn 7,9 tỷ đồng là chưa thực hiện đúng quy định của Luật Đất đai 2013 và Nghị định số 47/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Công ty cũng chưa thực hiện đầu tư đối với phần diện tích cây xanh cách ly tập trung tại khu vực phía Bắc của dự án với diện tích khoảng 7,4ha.
Đáng chú ý, dự án đã có phương án bồi thường, hỗ trợ từ năm 2004, 2005, 2006, nhưng đến thời điểm thanh tra vẫn còn diện tích 18,88ha chưa hoàn thành công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Đối với cơ quan quản lý Nhà nước, Tổng cục Quản lý đất đai chỉ ra việc lập, phê duyệt các phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chỉ có nội dung xác định mức bồi thường, hỗ trợ cho từng đối tượng bị thu hồi, không nêu cụ thể phần bố trí tái định cư cũng như giá đất tính thu tiền sử dụng đất tái định cư là chưa phù hợp quy định. Các phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ký sau ngày 1/7/2014 cũng không có nội dung về việc bố trí tái định cư.
Cơ quan chuyên môn tỉnh Đồng Nai chưa kịp thời tham mưu xử lý đối với các tổ chức thuê lại đất trong KCN Bàu Xéo chưa đưa vào sử dụng theo quy định. Cụ thể, Công ty TNHH Ô tô Bắc Quang thuê lại đất của Công ty Thống Nhất với tổng diện tích 14.948m2; Công ty TNHH Hua Chi Việt Nam được UBND tỉnh Đồng Nai trực tiếp cho thuê 40.000m2 đất nhưng chưa đưa vào sử dụng.
Tổng cục Quản lý đất đai đề nghị Công ty Thống Nhất chuyển số tiền bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hơn 7,9 tỷ đồng cho Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Trảng Bom để thực hiện chi trả cho các hộ dân có đất bị thu hồi theo quy định; đồng thời, tiếp tục phối hợp với UBND huyện Trảng Bom để thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng dứt điểm đối với phần diện tích còn lại tại dự án.
Cho thuê đất không đúng quy định
Theo Tổng cục Quản lý đất đai, việc chủ đầu tư cho Công ty TNHH MTV Shing Mark ViNa và Công ty TNHH Pou Sung Việt Nam thuê lại đất với diện tích khoảng 300ha từ năm 2004-2007, khi chưa được Nhà nước cho thuê đất là thực hiện không đúng quy định của Luật Đất đai 2003.
Tuy nhiên, UBND tỉnh Đồng Nai đã thực hiện truy thu tiền thuê đất đối với Công ty Thống Nhất từ năm 2004 như trường hợp đã có quyết định cho thuê đất.
Ngày 24/4/2015, Cục Thuế Đồng Nai có Quyết định số 45/QĐ-CT về việc miễn tiền thuê đất đối với diện tích 20.128m2, số tiền được miễn là hơn 498 triệu đồng; đến ngày 17/7/2015, Sở Tài nguyên và Môi trường ký Phụ lục Hợp đồng thuê đất số 04/PLHĐTĐ-1, diện tích đất là 14.503m2. Nhưng đến nay, Cục Thuế vẫn chưa tính lại số tiền thuê đất được miễn.
Năm 2008, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Quyết định số 258/QĐ-UBND và Quyết định số 3313/QĐ-UBND về việc cho Công ty Thống Nhất thuê đất để đầu tư xây dựng kinh doanh hạ tầng KCN Bàu Xéo, trong đó có nội dung về tính thời hạn sử dụng 50 năm, kể từ ngày 29/12/2006 (theo giấy chứng nhận đầu tư) và thời điểm tính tiền thuê đất từ ngày 8/1/2004 là chưa phù hợp quy định của Luật Đất đai năm 2003 và Nghị định số 142/2005/NĐ-CP của Chính phủ.
Ngoài ra, trong quá trình thực hiện, cơ quan tài nguyên môi trường cũng không tổ chức bàn giao đất ngoài thực địa với diện tích 294.203m2 cho Công ty Thống Nhất để triển khai thực hiện dự án theo quy định…
Tổng cục Quản lý đất đai yêu cầu, Công ty Thống Nhất liên hệ các cơ quan chuyên môn của tỉnh Đồng Nai để lập thủ tục xin thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với phần diện tích 19,13ha đã giải phóng mặt bằng; thực hiện báo cáo UBND tỉnh, Tổng cục Quản lý đất đai về diện tích đất chưa cho thuê, cho thuê lại trong KCN Bàu Xéo theo quy định.
UBND tỉnh Đồng Nai chỉ đạo cơ quan tài nguyên môi trường cấp tỉnh và cấp huyện kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong việc thực hiện trình tự, thủ tục về giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn để xảy ra các tồn tại, vi phạm; chỉ đạo thực hiện việc kiểm tra, thanh tra và xử lý đối với trường hợp thuê đất, thuê lại đất trong KCN Bàu Xéo nhưng không đưa vào sử dụng (trường hợp của Công ty TNHH Ô tô Bắc Quang và Công ty TNHH Hua Chi Việt Nam).