Vận dụng rủi ro thời Covid-19
“Trong khủng hoảng thì hãy cố gắng trở thành “người cuối cùng” (the last man standing) thì đã là điều thành công” – ông Nguyễn Đức Tài, Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư Thế giới di động (TGDĐ – mã MWG), đã chia sẻ với các startups tại Shark tank Forum 2020.
Đánh giá đúng tình hình ở đây là góc nhìn về vĩ mô, điều này đã được chúng tôi trình bày trong đại hội cổ đông tháng 6 vừa qua. TGDĐ rất gần với người tiêu dùng, nghe được hơi thở của người tiêu dùng và cảm thấy sức mua đã sụt giảm do các nguyên nhân: do xuất khẩu lao động sụt, công ăn việc làm giảm, nhà máy đóng cửa, trước đây làm 6 ngày trong tuần thì giờ còn làm 4 ngày, 2 ngày còn lại không có lương, giảm thu nhập.
Tôi đánh giá sự sụt giảm này sẽ không diễn ra ngắn hạn mà nó sẽ âm ỉ, Việt Nam mình có cái hay là khi người ta khủng hoảng xong rồi thì lúc đó mình mới lục đục khủng hoảng, người ta qua rồi thì mình mới bắt đầu bị ảnh hưởng. Đó là hiệu ứng delay, trong bối cảnh đó tôi đánh giá những doanh nghiệp nào trong năm 2020 giữ được 80% lợi nhuận là giỏi, giữ được 90% xuất sắc và giữ được 100% như năm trước phải nói là thán phục.
Mọi năm, công ty tăng trưởng 30% nhưng năm nay không thể mong con số đó nữa mà kì vọng tăng trưởng bằng năm trước là được rồi. Còn về nhìn nhận cái doanh nghiệp cho rằng mình đang được hưởng lợi từ covid thì tôi đánh giá là “short term” (ngắn hạn), vì khi tổng cầu giảm, thoát được cuộc chơi này, hiệu ứng domino, được mấy bữa tự nhiên sẽ giảm.
Trong những ngành lao động kinh doanh, điện thoại, điện máy sẽ bị ảnh hưởng ngược dòng, ngành tạm được hưởng lợi là bán lẻ thực phẩm. Trước mắt được hưởng lợi chút nhưng về lâu thì sẽ không sẽ không có chuyện đó, trước đây, người ta mua gói mì 10 ngàn đồng thì sau này sẽ tìm cách mua còn 8 ngàn đồng…. đây là những đánh giá đúng tình hình.
Thành công nhờ suy nghĩ ngược chiều
Muốn bơi ra biển lớn phải tạo sự khác biệt và nhanh thích ứng
TGDĐ đưa ra những sách lược phù hợp sách lược đầu tiên là sách lược bảo vệ dòng tiền. Làm thế nào để giữ được tiền trong người càng nhiều càng tốt. Nếu trước đây có tiền phải đi đầu tư làm cái gì đó cho hết, để tiền trong ngân hàng cũng vậy mà kém hiệu quả thì trong mùa này gửi tiền trong túi thấy kém hiệu quả thật nhưng là điều nên làm. Đó là những chiến lược liên quan đến chuyển đổi những khoản vay từ ngắn hạn sang trung hạn, rồi những nỗ lực để kéo dài thời gian công nợ.
Thứ hai là không kích cầu vì nhiều người nghĩ rằng trong khó khăn cứ phải nỗ lực bán thêm đi nhưng TGDĐ dám đi ngược lại. Bởi vì có cầu đâu mà kích, chi phí kích lên còn tốn hơn tiền mang về. Đó là một chiến lược xuyên suốt và chiến lược đã trả về kết quả, các bạn sẽ thấy rằng doanh thu của thế giới di động năm nay không tăng nhưng lợi nhuận tăng, rồi thắt lưng buộc bụng cái gì cắt được thì cắt những gì dài hơi thì nên treo lại hoặc làm chậm vòng tiền đó.
Về nhân sự, chúng tôi cố gắng không cắt giảm mà tìm cách chia sẻ khó khăn với nhau để cùng vượt qua giai đoạn này rồi duy trì kinh doanh. Trong dịch bệnh thì cần phải có hướng linh hoạt để duy trì kinh doanh một cách tối ưu nhất.
Để duy trì kinh doanh, cứ liên tục xem tình hình dịch bệnh diễn biến như thế nào? Sức mua chuyển biến như thế nào? Để mình xây dựng những đối sách mới, bởi vì những đối sách mới này rõ ràng là để đối phó với dịch bệnh chứ không phải để phát triển doanh nghiệp. Khi dịch bùng phát vào khoảng tháng 3 tháng 4 năm nay thì đây là những cách để chúng ta kiểm soát chi phí.
Chúng tôi có những chính sách để điều động nhân viên bởi vì chúng tôi không muốn rơi rớt con người. Con người là quan trọng, trong công việc sẽ có sự điều động nên nếu các bạn làm ít giờ công hơn thì có thể tham gia vào mô hình giao hàng online….
Việc cắt giảm thu nhập nhưng giảm có tình có lý, lương thấp thì được nâng lên, thu nhập cao thì giảm xuống, cụ thể dưới 3 triệu đồng/tháng sẽ tăng thu nhập lên. May mắn là chính sách về thu nhập chỉ áp dụng có một tháng, sau đó tình hình có vẻ không bi đát như là đánh giá.
Ngành bán lẻ phải suy nghĩ nhanh, thay đổi nhanh
Nhà sáng lập TGDĐ cho biết về hướng đi của năm sau là tăng trưởng và hiệu quả, hai cái này phải song hành. Trong giai đoạn bình thường tập trung vào tăng trưởng rất nhiều, còn trong giai đoạn này cố gắng cộng với hiệu quả, cái gì làm không hiệu quả thì sẽ không làm. Điện Máy Xanh Super Mini là một ví dụ điển hình. Mặc dù bé xíu chỉ hơn một trăm mét vuông mà đã đem lại lợi nhuận ngang ngửa thậm chí là cao hơn Điện Máy Xanh bình thường. Đây sẽ là mô hình chúng tôi tập trung, còn những thứ làm để chờ thời một hai năm nữa sẽ đem lại hiệu quả thì cái đó chúng tôi không làm.
Do vậy, TGDĐ làm gì? Đó là cái khả năng tùy biến, khả năng xoay sở, như Darwin đã từng nói, “không phải con khỏe nhất sẽ tồn tại, mà là con nào có khả năng thích nghi cao nhất mới tồn tại”.
Có thể hôm nay mình làm cái này nhưng hai, ba ngày sau mình thấy cái này không ổn lập tức phải thay đổi. Chính sự sẵn sàng thay đổi những thứ mới làm ngày hôm qua hi vọng có thể giúp cho những ảnh hưởng từ bên ngoài lên doanh nghiệp một cách thấp nhất. Đây không phải là một lý thuyết cao siêu, mà nó đơn giản là sự thích ứng rất nhanh với những thay đổi. Bởi vì làm ngành bán lẻ bắt buộc phải có sự linh hoạt…. chính cái đó đã giúp cho TGDĐ thoát hiểm, ông Tài đúc kết từ chính những trải nghiệm của bản thân.
Giang Linh